Choszczno – miasta partnerskie
OWRUCZ
liczące dziś około 16 tys. mieszkańców miasto, leży nad rzeką Noryń w obwodzie żytomierskim. Historia tego grodu sięga połowy X wieku kiedy to, jako siedziba plemienia Drewlan, włączeni zostali do Księstwa Kijowskiego. Miejscowość uznawana jest za jedną z najstarszych Wschodniej Europy, a jego turystyczną wizytówką jest biała cerkiew św. Bazylego. Historia tej budowli sięga 977 roku, kiedy to pod Owruczem zginął książę drewlański Oleg Świętosławicz. Na jego cześć brat, książę kijowski Włodzimierz Wielki ufundował drewnianą cerkiew. W pożogach wojennych wielokrotnie była niszczona. Ostatecznie odrestaurowana została na początku XX wieku. W ścianach cerkwi znajdowały się tak zwane “hołośniki”, mające nadawać specyficzny rezonans śpiewowi, który w prawosławnym obrządku odgrywa bardzo ważną rolę. Kiedyś zwiedzając tę świątynię, każdy mógł sobie krzyknąć, pod warunkiem, że zapłacił tzw. “hukowoje”. Kolejną ciekawostką jest też to, że kniaź Jeremi Wiśniowiecki, ojciec późniejszego króla Polski Michała Korybuta Wiśniowieckiego mógł urodzić się w Owruczu.
***
W 2010 roku nasze województwo zachodniopomorskie realizowało projekt dotyczący współpracy partnerskiej gmin i powiatów z ich odpowiednikami położonymi na terenie środkowej Ukrainy. Właśnie wtedy zapadła decyzja, że miastem partnerskim Choszczna będzie Owrucz. 14 maja 2010 roku umowę o partnerskiej współpracy podpisali burmistrzowie ROBERT ADAMCZYK i WALERY SZWAB. Jej sednem jest to, że daje możliwość wykorzystania instrumentów wsparcia Unii Europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem m.in.: upowszechniania wiedzy o dorobku obydwu społeczności; udziału w dwustronnych imprezach kulturalnych, festiwalach i wystawach; nawiązywania kontaktów między placówkami oświatowymi, organizacjami i klubami sportowymi; stwarzania warunków do wymiany turystycznej; inicjowania współpracy między instytucjami ochrony zdrowia i środowiskiem medycznym. Do tej pory zorganizowane zostały dwie oficjalne wizyty, w trakcie których delegacje obydwu miast, miały możliwość m.in. poznawania życia społecznego, gospodarczego i kulturalnego. Pomimo tego, że największym utrudnieniem w realizowaniu porozumienia jest duża odległość pomiędzy miastami, to jednak od kilku już lat, w naszym mieście koncertują znane ukraińskie zespoły, a od 2018 roku także w Choszcznie odbywa się jeden z etapów Wędrownego Festiwalu Kultury Ukraińskiej, którego głównym organizatorem jest Związek Ukraińców w Polsce.
FÜRSTENWALDE 
ponad 30-tysięczne miasto leży w Brandenburgii, nad rzeką Sprewą i kanałem Odra – Sprewa, około 40 km od granicy z Polską, od 1993 roku należy do powiatu Oder-Spree. Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z roku 1272. Dzięki strategicznej lokalizacji, zawsze należało do jednych z najbogatszych miast Marchii Brandenburskiej. W latach 1373-1415 znajdowało się we władaniu Królestwa Czech. W roku 1385 siedzibę biskupstwa lubuskiego przeniósł tu ostatni polski biskup lubuski Jan Kietlicz. W XVII wieku Fürstenwalde było miastem uniwersyteckim, a od 1701 roku stanowiło część Królestwa Prus. Przez szereg dziesięcioleci stacjonowały tu wojska napoleońskie, a do 1994 roku wojsk również oddziały Zachodniej Grupy Wojsk ZSRR. W okresie II wojny światowej w mieście znajdowała się fabryka amunicji zatrudniająca ponad 12 tys. robotników przymusowych i jeńców wojennych. Zrujnowane w trakcie działań wojennych zostało odbudowane w latach 1950-1960. Obecnie jest największym miastem w regionie oraz ważnym centrum administracyjnym i gospodarczym. W mieście działa znana niemiecka spółka oponiarska Pneumant. Są tu również zakłady metalowe i tworzyw sztucznych, odlewanie, jak również zakłady produkujące farby.
***
Umowa o nawiązaniu współpracy z niemieckim Kreisstadt Fürstenwalde (Spree) została podpisana 16 października 1992 r. przez burmistrzów WŁADYSŁAWA DYMKA i MANFREDA REIMA, a potwierdzili ją 2 czerwca 2002 roku JAN KIELA i MANFRED REIM. Głównym założeniem tej współpracy miało być wzmacnianie więzi pomiędzy miastami i dbanie o przyjacielskie stosunki z myślą o związku europejskim, o tworzonej wówczas Unii Europejskiej. Miało się to odbywać, poprzez prowadzenie szeroko rozumianych dialogów na niwie politycznej, komunalnej, kulturalnej i sportowej.
Bliska, nieco ponad 150-kilometrowana odległość między miastami sprawiła, że od chwili nawiązania współpracy, wiele imprez organizowanych zarówno w Choszcznie, jak i w Fürstenwalde odbywało się i odbywa z udziałem przedstawicieli miast partnerskich. Początkowe, oficjalne wizyty bardzo szybko zamieniły się we wzajemne relacje, konkretnych grup społecznych, w tym przede wszystkim ze świata kultury, sportu, straży pożarnej i oświaty. W 2011 roku nasze miasto, na uroczyste otwarcie nowo wybudowanej promenady i Choszczeńską Sobótkę zaprosiło o delegacje oraz artystów i twórców ze wszystkich miast partnerskich, w tym także dużą grupę z Fürstenwalde. Obydwa miasta razem zrealizowały wiele projektów i tu warto podkreślić, że najdłużej nich trwa przedsięwzięcie ukryte pod nazwą “Na rowerach bliżej siebie, Choszczno- Fürstenwalde”, które współfinansowane jest przez Polsko-Niemiecką Wymianę Młodzieży oraz Urząd Miejski w Choszcznie. W 2009 roku na pomysł poznawania się poprzez rowerowe eskapady, wpadł KARL-HEINZ WITTIG, dyrektor Juri Gagarin Oberschule w Fürstenwalde. W imieniu Publicznego Gimnazjum w Choszcznie tematem zajmowała się KRYSTYNA MAZUREK. Obecnie projekt realizuje Szkoła Podstawowa nr 1 w Choszcznie, a jego koordynatorem jest ARTUR NIEDZIELSKI, natomiast ze strony niemieckiej SUSI SCHWENGBECK.
Alytus
to największe miasto południowej Litwy, liczy koło 70 tys. mieszkańców i leży na dzielącym go na dwie części Niemnem. Choć leży na dużą rzeką, to jednak jego nazwa pochodzi od nazwy, płynącej u podnóży góry zamkowej rzeczki – Alytupis. Pierwsza wzmianka o tym mieście pochodzi z 1377 roku. 15 czerwca 1581 roku Stefan Batory nadał Alytus prawa miejskie i herb – białą różę na czerwonym tle – dlatego często nazywane jest miastem białej róży. Tu w XIX wieku, na lewym brzegu Niemna stał dwór, gorzelnia i drewniany kościółek, a na prawym brzegu murowany kościół. Pod koniec tego wieku uczyniono miastem obronnym, doprowadzono tam kolej i szosę. Z tego okresu zachowały się m.in. koszary artyleryjskie, park i kościół garnizonowy. Po walkach o niepodległość Litwy (1918-1920) Alytus był największym miastem w okręgu, regionalnym centrum kultury i oświaty, a w 1932 roku otrzymał status uzdrowiska. Starych budynków z tego okresu, wyróżniających się swoją architekturą oraz sposobem budowy, pozostało niewiele, ponieważ w pierwszych dniach II wojny światowej zburzono prawie całe centrum miasta.
Ponad jedną trzecią terytorium miasta zajmują tereny zielone i m.in. dlatego gród znany jest jako jeden z najatrakcyjniejszych ośrodków litewskiej turystyki sportowej. Każdego roku w mieście są organizowane różne sportowe przedsięwzięcia, a miłośnicy aktywnego wypoczynku mogą odwiedzać baseny i sauny, sale sportowe i kluby, korty tenisowe, czy popłynąć Niemnem na kajakach lub tratwach.
***
Umowa o nawiązaniu współpracy pomiędzy polskim Choszcznem i litewskim Alytaus została podpisana 7 czerwca 2002 r. przez burmistrza Choszczna JANA KIELĘ i ALGIRDASA VRUBLIAUSKASA. Budowanie przyjaznych relacji, wymiana doświadczeń, promocja, nawiązywanie kontaktów gospodarczych oraz działania w sferze, oświaty, kultury, sportu, ochrony środowiska i turystki, to główne zagadnienia, które zostały w niej zawarte.
Mimo tego, że bardzo duża, ponad 800-kilometrowa odległość dzieląca obydwa miasta, w zdecydowany sposób utrudnia wzajemne kontakty, to jednak zrealizowanych zostało kilka wspólnych przedsięwzięć. Oprócz spotkań oficjalnych delacji, były również okazje do wzajemnej promocji i poznawania się. Tu m.in. podczas Choszczeńskiej Sobótki mieszkańcy naszego miasta mieli okazję zobaczyć i wysłuchać litewskich artystów, jak również zapoznać się z ich ludową twórczością oraz posmakować litewskich potraw. Największa, jak do tej pory reprezentacja Alytus zawitała do Choszczna w 2011 roku, kiedy to w naszym mieście gościły również grupy z Furstenwalde i Wolvegi.